Ngày 29 tháng 1 năm 2015, Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long đã long trọng tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Độc lập Hạng Nhất và kỷ niệm 38 năm ngày thành lập Viện.
Tới dự buổi lễ có sự hiện diện của đồng chí Trương Tấn Sang, Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng , Chủ tịch nước CHXHCNVN, đồng chí Đào Việt Trung, Ủy viên TW Đảng, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước, đ/c Lê Phước Thọ, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, đồng chí Nguyễn Phong Quang, nguyên Ủy viên Ban chấp hành TW Đảng, Phó trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ, Trung tướng Trần Phi Hổ, Phó trưởng ban chỉ đạo Tây Nam bộ, đồng chí Cao Đức Phát, Ủy viên Ban chấp hành TW Đảng, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, đồng chí Trần Thanh Mẫn, Ủy Viên Ban chấp hành TW Đảng, bí thư Thành ủy thành phố Cần thơ, Trung tướng Đinh Văn Cai, Chính ủy Bộ Tư lệnh Quân khu 9, Thiếu tướng Trương Văn Tài, Phó tư lệnh BTL bộ đội Biên phòng, đ/c Nguyễn Phi Thường Giám đốc đài Truyền hình Việt Nam khu vực ĐBSCL, đ/c Trần Công Chánh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang và các lãnh đạo tỉnh Ủy, UBND tỉnh cùng lãnh đạo các Sở, Ban, Ngành các tỉnh ĐBSCL, các Cục, Vụ thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT, Trung Tâm Khuyến nông Quốc gia, các lãnh đạo Viện qua các thời kỳ, Ban Lãnh đạo Viện Khoa Nông Nghiệp Việt Nam, các Lãnh đạo các Viện, Trường, các doanh nghiệp và toàn thể CBVC Viện Lúa ĐBSCL.
TS. Lê Văn Bảnh, Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL, trình bày báo cáo tóm tắt thành quả trong nghiên cứu và phát triển Viện Lúa ĐBSCL thời gian qua và định hướng nghiên cứu phát triển Viện trong thời gian tới.
Thành quả nổi bật trong báo cáo Viện: đã chọn tạo và được Bộ công nhận đưa vào sản xuất 166 giống lúa. Hầu hết các giống lúa do Viện chọn tạo với ký hiệu OM đều có thời gian sinh trưởng ngắn, từ 90-100 ngày. Viện cũng đã chọn tạo được tập đoàn giống lúa dưới 90 ngày, nhóm Ao (các giống ký hiệu OMCS) mà vẫn đảm bảo năng suất, chất lượng và tính chống chịu sâu bệnh tốt đã giúp nông dân trong vùng có điều kiện thâm canh, tăng vụ, né mặn, tránh lũ. Theo kết quả điều tra của Trung tâm Khảo Kiểm Nghiệm giống cây trồng TW cho thấy: trong 10 giống lúa được trồng phổ biến trên cả nước, Viện Lúa ĐBSCL đã đóng góp 5 giống. Đặc biệt tại ĐBSCL, trong 10 giống chủ lực được trồng phổ biến nhất và có diện tích gieo trồng cao nhất đã có 8 giống do Viện chọn tạo chiếm trên 70% DT gieo trồng. Theo báo cáo tổng kết 5 năm thực hiện “Công tác giống cây trồng, vật nuôi” mới đây, ngày 05/12/2014 của Bộ Nông nghiệp và PTNT cho thấy chỉ riêng 4 giống lúa chủ lực của Viện lúa ĐBSCL: OM 5451, OM 6976, OM 4218, OM 4900 đã chiếm 40 – 60% diện tích trồng lúa ở vùng ĐBSCL. Trong bối cảnh mở cửa không hạn chế việc nhập giống từ bên ngoài mà nông dân vẫn trồng giống lúa của Viện với tỷ lệ cao như vậy, điều này khẳng định về vị thế của giống lúa do Viện chọn tạo ra đối với sản xuất. Giống lúa OM của Viện lúa ĐBSCL không chỉ được trồng tốt trong nước mà nay đã vươn ra nước ngoài rất tốt như Cambodia, Lào, Brunei, các nước Nam Á và Châu Phi.
Có được Viện lúa ĐBSCL ổn định và phát triển như ngày hôm nay, nhờ sự vun đắp công sức của nhiều thế hệ CBVC, của các vị lãnh đạo tiền nhiệm qua các thời kỳ đã phát huy truyền thống đoàn kết, cùng nhau xây dựng và phát triển Viện lúa ĐBSCL. Những thành tựu của Viện lúa ĐBSCL có được còn do những nhân tố chủ yếu: chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước đã tác động tích cực vào sự phát triển KH&CN nói chung và của Viện nói riêng. Sự đầu tư và chỉ đạo sâu sát của Bộ NN và PTNT, Viện Khoa Học Nông Nghiệp Việt Nam, sự quan tâm hỗ trợ tích cực của Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, của Thành Ủy và UBND Thành phố Cần Thơ và các tỉnh trong vùng, đặc biệc là sự ủng hộ của bà con nông dân, phát huy truyền thống đoàn kết và sự nỗ lực vươn lên của các thế hệ cán bộ của Viện, là yếu tố quan trọng để định hướng và đảm bảo cho Viện tập trung nghiên cứu và đẩy mạnh ứng dụng KHCN vào thực tiễn có hiệu quả. Viện Lúa đã từng bước phát triển không ngừng trong công cuộc đổi mới Khoa học công nghệ để đóng góp cho nền phát triển kinh tế vùng ĐBSCL và hôm nay vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng thưởng Huân chương Độc Lập hạng nhất.
Sau khi công bố quyết định và trao Huân chương Độc Lập hạng nhất cho Viện Lúa ĐBSCL, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã có bài phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ chúc mừng, biểu dương những thành tích xuất sắc mà Viện Lúa đã đóng góp cho Vùng ĐBSCL và cho cả nước. Đặc biệt, nhờ những giống lúa OM do Viện chọn tạo đưa năng suất lúa từ 2 đến 3 tấn lên 6 - 7 tấn/ha/vụ và hơn thế nữa, nhờ có giống ngắn ngày chỉ số tăng vụ tăng; góp phần đưa sản lượng lúa toàn vùng từ chỉ hơn 4 triệu tấn lúa năm 1976 lên mức chưa từng có hiện nay: 25 triệu tấn/năm, tức tăng hơn 6 lần; Như vậy, giống lúa và các giải pháp KH&CN chủ yếu mà Viện chuyển giao vào sản xuất đã đem lại lợi ích tăng thêm mỗi năm hàng chục ngàn tỉ đồng. Các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất lúa của Viện cũng góp phần làm cho năng suất lúa của nước ta đứng đầu khu vực ASEAN (năng suất bình quân trên 5,7 tấn/ha, cao nhất khu vực, gấp trên 1,5 lần so với Thái Lan).
Đồng chí Chủ tịch Nước cũng đã nhấn mạnh việc cần đầu tư nhiều hơn nữa cho Viện lúa ĐBSCL, triển khai nghiên cứu KHCN và định hướng nghiên cứu, phát triển Viện trong chiến lược tái cấu trúc lại ngành lúa gạo Việt Nam, với mong muốn giúp bà con nông dân có nguồn thu nhập tốt hơn, ổn định và ngày càng bền vững hơn. Viện Lúa cần phát huy tiềm năng sẳn có, tăng cường công tác đào tạo nhân lực trình độ cao, tiếp cận khoa học công nghệ tiên tiến trên thế giới để phát triển Viện Lúa ĐBSCL xứng tầm với các Viện trong vùng Đông Nam Á và Thế giới về Khoa học và Công nghệ.
Đ/c Bộ trưởng Cao Đức Phát cũng có bài phát biểu tuyên dương những thành quả Viện Lúa ĐBSCL đã đạt được và chỉ đạo Viện tiếp tục phát huy lợi thế và tiềm năng của Viện định hướng nghiên cứu, phát triển Viện trong chiến lược tái cấu trúc lại ngành lúa gạo Việt Nam, nghiên cứu ra những giống lúa chất lượng cao, có giá trị kinh tế cao phù hợp thị trường trong nước và xuất khẩu.
Thay mặt Lãnh đạo và CBVC Viện Lúa ĐBSCL, TS. Lê Văn Bảnh Viện trưởng trân trọng tiếp thu ý kiến chỉ đạo của đ/c Chủ tịch nước và sẽ chuyển ý kiến chỉ đạo này thành hành động thiết thực trong quá trình định hướng nghiên cứu, xây dựng và phát triển Viện lúa ĐBSCL trong thời gian tới, Viện lúa sẽ phát huy những truyền thống đoàn kết và từ những thành quả đã đạt được, hoạch định kế hoạch phát triển với phương châm: “Tiếp tục phát huy các thành tựu đã đạt được và đáp ứng yêu cầu phát triển mới, Viện Lúa ĐBSCL đặt mục tiêu nỗ lực phấn đấu trở thành Viện nghiên cứu lúa đạt trình độ tiến tiến trong Khu vực, đủ năng lực giải quyết những vấn đề lớn đặt ra trong phát triển nông nghiệp của Vùng và của cả nước, mang lại hiệu quả thiết thực cho bà con nông dân.”
Cuối buổi lễ, đ/c Chủ tịch Nước cùng đoàn Lãnh đạo cấp cao của đảng và Nhà nước đã trồng cây lưu niệm tại Viện Lúa ĐBSCL. Buổi lễ kết thúc tốt đẹp lúc 10 giờ sáng cùng ngày.