Ngày 24/4/2014, Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long tổ chức Hội thảo "Hợp tác sản xuất và phát triển giống lúa vùng đồng bằng sông Cửu Long”.

Thành phần hội thảo gồm: PGS.TS Phạm Văn Dư, Phó Cục trưởng Cục TT, Lãnh đạo các Công ty Giống Cây trồng các Tỉnh ĐBSCL, các Doanh nghiệp chế biến xuất khẩu gạo (DN), các đại lý kinh doanh giống cây trồng, công ty kinh doanh thuốc BVTV, báo Nông nghiệp VN và báo đài Cần Thơ, số người tham dự: 60 người.

Mục đích:  thực hiện QĐ số 62/QĐ-TTg ngày 25/10/2013 của Thủ tướng Chính phủ về “Chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ nông sản, xây dựng cánh đồng lớn” và công văn số 464/TT-BPPN ngày 25/3/2014 của Cục Trồng trọt v/v chỉ đạo cơ cấu giống lúa trong sản vụ Hè Thu, Thu Đông và Mùa 2014 tại Nam Bộ theo đề xuất bộ giống lúa của Hiệp Hội Lương Thực VN với công văn số 181/CV/HHLTVN.

 Nội dung Hội thảo được tóm tắt như sau:

-  Cơ cấu giống lúa đóng vai trò quan trọng để  đảm bảo tính ổn định và bền vững của  qui trình sản xuất lúa hàng hóa ở vùng đồng bằng sông Cửu long. Khi đơn vị lựa chọn giống lúa đưa vào sản xuất cần đạt tiêu chí về tính thích nghi của giống với các tiểu vùng sinh thái, chống chịu sâu bệnh; giống lúa phải có năng suất cao, chất lượng tốt. Nhu cầu giống lúa cần được xác định để sản xuất theo đơn đặt hàng của các Doanh nghiệp dùng để sản xuất trong “cánh đồng lớn” hoặc vùng nguyên liệu nhằm  ổn định và tạo hiệu quả cao trong chuỗi sản xuất và tiêu thụ lúa gạo hiện nay; đảm bảo an toàn và thỏa mãn yêu cầu tiêu thụ lúa gạo trong nước và xuất khẩu.

- Các đại biểu đã trao đổi, đẩy mạnh hợp tác giữa Viện Lúa ĐBSCL và các Công ty Giống cây trồng, các Doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu gạo vùng ĐBSCL chặt chẽ hơn đối với sản xuất lúa trong vùng. Qua ý kiến của các đại biểu, về phía Viện Lúa sẽ làm tốt hơn nữa công tác sản xuất giống Siêu nguyên chủng (SNC) và nguyên chủng (NC) cung ứng theo yêu cầu đặt hàng trước của các doanh nghiệp, công ty giống cây trồng theo hợp đồng để hai bên cùng chủ động trong cung ứng và tiêu thụ, cần đặt hàng ký kết hợp đồng trước một vụ. Đẩy mạnh hợp tác giữa Viện Lúa và các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu gạo về liên kết đào tạo, tập huấn kỹ thuật để nông dân sản xuất theo tiêu chuẩn, có ghi sổ tay trong quá trình sản xuất, có địa chỉ địa lý… để tạo điều kiện giúp doanh nghiệp xây dựng thương hiệu gạo.

- Về phía các Công ty Giống cây trồng, Doanh nghiệp đã đưa ra nhiều vấn đề cần được khắc phục như : Xây dựng vùng nguyên liệu có sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân, doanh nghiệp nên liên kết hợp đồng chặt chẽ đầu tư giống và bao tiêu thụ sản phẩm. Đơn vị sản xuất giống phải đạt tiêu chuẩn theo cấp giống được quy định của Pháp lệnh Giống cây trồng. Đề nghị cơ quan chức năng như Cục trồng trọt, Thanh tra của các Sở Nông nghiệp tích cực kiểm tra xử lý các cơ sở buôn bán giống lúa trôi nổi không đạt chuẩn, không qua kiểm nghiệm. Ngành Nông nghiệp và Công Thương cũng cần phân loại chất lượng, nhóm lúa cho rõ ràng vì hiện nay một số nơi thương lái đổ đồng một số lúa chất lượng cao cùng chung với lúa chất lượng thấp gọi chung là “lúa ngang” dẫn đến nông dân bị thiệt thòi. Các mô hình nhân giống lúa xác nhận nên được hỗ trợ, nên lồng giống vào cánh đồng mẫu lớn để khuyến cáo đưa ra sản xuất theo thông tư 14 về chất lượng giống phải đồng nhất.

- Theo ý kiến của PGS.TS Phạm Văn Dư Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, giống SNC, NC các Công ty nên đặt hàng với Viện lúa ĐBSCL không những các giống OM mà còn các giống khác, nếu có yêu cầu của DN Viện lúa sẽ phục tráng, thuần hóa các giống lúa đã có từ nguồn quỹ gen được bảo tồn tại Viện. Các DN nên tham gia xây dựng vùng nguyên liệu, thực hiện cánh đồng mẫu lớn để thực chất đi vào giá trị lúa gạo. Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo tham gia vùng nguyên liệu cung ứng giống xác nhận cho nông dân phải ổn định. Hiện nay việc sản xuất lúa gạo vẫn do thị trường thế giới quyết định, chúng ta nên mở rộng thị trường cho lúa hạt dài chất lượng cao, cả loại gạo trung bình thấp và đặc sản. Trong tương lai quản lý giống sẽ chặt chẽ hơn, mở rộng 5 vùng nguyên liệu, tăng cường sử dụng giống lúa xác nhận trong sản xuất để bảo đảm đạt 50 - 75% trong vùng ĐBSCL trong vài năm tới.

Các đơn vị dự Hội thảo thống nhất cần có tinh thần liên kết đảm bảo sản xuất giống có chất lượng cao, từng bước chỉnh sửa, hoàn thiện hệ thống liên kết Doanh nghiệp - Công ty Giống