image Trang chủ image
english vietnam
Chiến lược chọn tạo giống cây trồng kháng bệnh
Theo: Viện lúa ĐBSCL - Cập nhật lúc: 14:37:17 - 10/09/2013

Công tác chọn tạo giống cây trồng kháng bệnh trên thế giới trong nhiều năm qua mặc dù đạt được những thành tựu nhất định, tuy nhiên nó cũng bị giới hạn bởi nguồn tài nguyên di truyền các loài hoang dại có tính tương thích và có khả năng kháng sự xâm nhiễm của bệnh gây hại, mà chúng ta không biết trước được các gen kháng (R) có khả năng điều chỉnh tiến trình kháng của cây. Và công tác lai tạo dựa trên nguồn gen hoang dại thường chậm và hiệu quả tính kháng của cây không kéo dài bởi các tác nhân gây bệnh có khả năng hạn chế tính kháng nhờ các effector (yếu tố bất hoạt tính kháng của cây) của chúng.

Thách thức hiện nay của các nhà khoa học là thúc đẩy tiến trình giải mã thông tin di truyền tiến hóa (evolutionary genomic) trong nguồn tài nguyên di truyền vô cùng đa dạng hiện có trên thế giới. Với mục tiêu là định danh và "chồng lên" (stack) các tính kháng đặc thù (specificity) có hiệu lực chống lại các loại bệnh cây trồng chủ yếu hiện nay như nấm Phytopthora,  Magnaporthe, Fusarium, Pseudomonas, Ralstonia, Xanthomonas, geminivirus và pytovirus. Trong chọn giống, khi chuyển các gien kháng bệnh vào cây trồng, các nhà khoa học vẫn phải cân nhắc các tính trạng nông học như năng suất, hình dạng và chất lượng

Với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là về kỹ thuật di truyền và genome học đã giúp cho các nhà khoa học có những lợi thế rất lớn trong việc xác định gen kháng và chuyển chúng vào "cây đích" (thường là giống cây bản địa hoặc giống cây đã được thương mại hóa thích nghi một vùng sinh thái đặc thù nào đó) một cách nhanh chóng và chính xác so với phương pháp chọn giống truyền thống. Tóm tắt dưới đây là các bước trong chọn giống truyền thống và chọn giống hiện đại:

Phương pháp chọn giống truyền thống hiện nay đòi hỏi thời gian dài và tốn nhiều công sức

1. Tìm ra các gen kháng đơn (R gene) trong cây hoang dại và lại chúng với cây trồng có mối quan hệ về mặt di truyền thông qua lai giữa các loài (interspecific). Sau đó, chọn lọc định kỳ qua các thế hệ để  chọn ra con lai có tính kháng. Tiến trình này thường mất rất nhiều thời gian.

2. Kiểm tra tính kháng bằng cách dùng các tác nhân gây bệnh, nhà khoa học không biết trước các tác nhân hoạt hóa (effector) nào sẽ được nhận biết bởi những gen kháng mới.

3. Gen kháng R có thể có quãng thời gian thể hiện tính kháng ngắn bởi các dòng gây bệnh có khả năng đột biến rất nhanh (vì bộ genome nhỏ và cấu trúc đơn giản) có khả năng bất hoạt gen kháng R này.

4. Khả năng lai thành công giữa các loài thường là rất thấp bởi tính bất tương hợp về di truyền hoặc do sự kéo theo các tính trạng không mong muốn trong quá trình lai tạo.

Chọn giống hiện đại tạo giống kháng bền vững bằng cách sử dụng phương pháp genome học

1. Giải mã và thiết lập bộ gen của các dòng gây bệnh đặc thù (tại địa điểm gây bệnh) sửng dụng kỹ thuật giải mã gen tiên tiến nhất.

2. Xác định các tác nhân bất gây hoạt chính (core effectors) của các dòng gây bệnh sử dụng tin sinh học (computational biology).

3. Xác định những gen kháng R được kích hoạt bởi những tác nhân gây bất hoạt tính kháng của cây.

4. Chuyển vào "cây đích" các gen kháng (phương pháp chồng gen kháng) đã phát hiện và được kích hoạt bởi các effectors đã xác định để giảm thiểu cơ hội các dòng bệnh có khả năng phục hồi tính kháng.

5. Xác định và chỉnh sửa các gen mất khả năng kháng trong bộ genome của "cây đích" để hạn chế khả năng sinh trưởng và phát triển trở lại của các dòng gây bệnh.

6. Xác định và triển khai sử dụng các loại thuốc kháng bệnh hoặc các vi khuẩn đối kháng với các dòng gây bệnh để xử lý hạt giống trước khi gieo trồng (để bổ sung).

Triển vọng trong việc chọn tạo giống có tính kháng bệnh bền vững đã và đang được cải tiến đáng kể do khả năng khám phá nhanh về sinh học phân tử về hệ thống miễn nhiễm của cây trồng bởi các nhà khoa học nhờ vào kỹ thuật giải mã gen tiên tiến. Tuy nhiên trở ngại lớn nhất của quá trình này vẫn là hàng rào các qui định về công nghệ sinh học và phản ứng của người tiêu dùng về công nghệ chuyển gen, mặc dù cây trồng công nghệ sinh học đã và đang cho thấy tiềm năng và triển vọng của chúng trong bảo đảm an ninh lương thực, bảo vệ sức khỏe và môi trường, cũng như về đa dạng sinh học ở cả các nước phát triển và đang phát triển.

Nguyễn Thế Cường

Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long

(Lược dịch từ Tạp chí Sciences)

bình luận 0 Lượt xem 5345
Tin mới hơn
Tin cũ hơn
Biểu hiện gen ADA trong cây thuốc lá biến đổi gen (12/09/2013)
DIỄN ĐÀN HỢP TÁC TÀI TRỢ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở VIỆT NAM (26/06/2013)
Các nghịch lý trong chính sách nông nghiệp của EU liên quan đến cây trồng biến đổi gen (25/06/2013)
Bảo vệ thành công luận án tiến sĩ cấp Viện, chuyên ngành Di truyền và Chọn giống cây trồng (27/05/2013)
KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ GIỐNG VỤ ĐÔNG XUÂN 2012-2013 TẠI CÁC TỈNH ĐBSCL (01/04/2013)
Xác định giống bắp biến đổi gen Bt đối với tính kháng sâu hại (04/03/2013)
Tác động của gen ahas và protein diệt cỏ Imazapyr trên quần thể vi sinh vật đất (04/03/2013)
HỘI THẢO ĐÁNH GIÁ GIỐNG LÚA VỤ ĐÔNG XUÂN 2012-2013 (28/02/2013)
Ảnh hưởng tích lũy về lượng về tính chất ưu thế lai trong cây bắp tam bội thể (triploid maize) (25/02/2013)
Đặc điểm của giống và phản ứng theo không gian của rễ lúa (25/02/2013)
TIN TỨC NỔI BẬT
Xem tất cảicon
Thông báo Tuyển sinh đào tạo trình độ tiến sĩ năm 2024 đợt I - 15/03/2024
Mật độ côn trùng và thiên địch ở Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long từ ngày 31/8/2023 đến ngày 10/9/2023 - 20/09/2023
Mật độ côn trùng và thiên địch ở Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long từ ngày 13/8/2023 đến ngày 30/8/2023 - 19/09/2023
Mật độ côn trùng và thiên địch ở Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long từ ngày 2/8/2023 đến ngày 12/8/2023 - 14/08/2023
HỘI THẢO KHOA HỌC BÁO CÁO KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM VỤ HÈ THU 2022 VÀ VỤ ĐÔNG XUÂN 2022-2023 - 14/08/2023
Mật độ côn trùng và thiên địch ở Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long từ ngày 11/7/2023 đến ngày 1/8/2023 - 03/08/2023
THÔNG BÁO CÔNG NHẬN KẾT QUẢ THI TUYỂN VIÊN CHỨC NĂM 2023 CỦA VIỆN LÚA ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG - 26/07/2023
KẾT QUẢ THI PHỎNG VẤN VÒNG 2 KỲ THI TUYỂN VIÊN CHỨC NĂM 2023 CỦA VIỆN LÚA ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG - 19/07/2023
BÁO CÁO KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM VỤ HÈ THU 2022 VÀ ĐÔNG XUÂN 2022-2023 - 14/07/2023
Mật độ côn trùng và thiên địch ở Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long từ ngày 1/7/2023 đến ngày 10/7/2023 - 12/07/2023
Mật độ côn trùng và thiên địch ở Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long từ ngày 22/6/2023 đến ngày 30/6/2023 - 12/07/2023
Mật độ côn trùng và thiên địch ở Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long từ ngày 1/6/2023 đến ngày 21/6/2023 - 29/06/2023
Mật độ côn trùng và thiên địch ở Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long từ ngày 15/5/2023 đến ngày 31/5/2023 - 29/06/2023
Mật độ côn trùng và thiên địch ở Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long từ ngày 18/1/2023 đến ngày 14/5/2023 - 01/06/2023
KẾT QUẢ THI VÒNG 1 KỲ THI TUYỂN VIÊN CHỨC NĂM 2023 CỦA VIỆN LÚA ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG - 24/05/2023
Polysaccharide monooxygenases (MoPMO9A)-Mục tiêu mới cho thuốc trừ đạo ôn ở lúa - 15/05/2023
CYCLOARTENYL FERULATE (CAF)-HOẠT CHẤT QUI ĐỊNH LỢI ÍCH SỨC KHỎE CỦA GẠO LỨT - 11/05/2023
VIỆN LÚA ĐBSCL THÔNG BÁO VỀ VIỆC THI TUYỂN DỤNG VIÊN CHỨC NĂM 2023 - 04/05/2023
MỜI THAM DỰ SINH HOẠT HỌC THUẬT TẠI VIỆN 20/4/2023 - 19/04/2023
VIỆN LÚA ĐBSCL CÙNG SYNGENTA VIỆT NAM KÝ KẾT HỢP TÁC TĂNG CƯỜNG NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN GIỐNG CÂY TRỒNG - 19/04/2023
Video

 

 

 

Thành tích của viện
 Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới năm 2000
 Huân chương độc lập
        - Hạng I năm 2014
       -  Hạng II năm 2007
        - Hạng III năm 2002
 Huân chương lao động
        - Hạng I năm 1996
        - Hạng II năm 1990
        - Hạng III năm 1986
Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ
        - 10 nhà khoa học được nhận năm 2000
Giải thưởng  Kovalepskaia
        - Tập thể các nhà khoa học nữ thuộc Phòng Di truyền giống (năm 1995)
        - Cá nhận TS. Nguyễn Thị Lộc (năm 2011)
Giải Thưởng Bông Lúa Vàng Viết nam lần thứ nhất năm 2012
        - Giống lúa OM 6976 tác giả Trần Thị Cúc Hòa, Phạm Trung Nghĩa và CTV
        - Giống lúa OM 4900 tác giả Nguyễn Thị Lang,  Bùi Chí Bửu và CTV
- Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL

Liên kết website
Trang chủ | Giới thiêu Viện Lúa ĐBSCL | Sơ đồ site

Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long
Head Office: Tan Thanh Commune, Thoi Lai District, CanTho City
Tel: (+84) 292 3861954; Fax: (+84) 292 3861457
Copyright © 2011 Cuu Long Delta Rice Research Institute

Tổng lượt truy cập: 8215830
Đang truy cập: 8
Thiết kế web tại Cần Thơ - Miền Tây Net